Müslüman Dostu Turizm: İİT Üyesi
Ülkelerde Konaklama Tesislerine
İlişkin Düzenlenmesi
54
4.2 Türkiye
Türkiye, 2015 yılında 36,3 milyon yabancı ziyaretçi ile dünyanın en büyük altıncı turizm
merkezidir. Bu turistlerin 5,8 milyonu Müslüman ülkelerden gelmiştir ve toplam 31 milyar dolar
harcamışlardır.140 11 milyon yerli Müslüman turistle Türkiye'nin konaklama tesisleri her yıl 15
milyondan fazla Müslüman’ı ağırlamaktadır. 4.500 kayıtlı konaklama tesisi toplamda 1,2 milyon
yatak kapasitesine sahiptir.141 2000'li yılların başında Türkiye genelinde kendilerini Helal olarak
tanımlayan ondan az otel vardı. Şu anda, kıyı resortlarından yeşil resortlara ve termal otellere
uzanan otel türleri arasında kendilerini Helal veya İslami otel olarak tanımlayan yaklaşık 140 otel
vardır.142 Bununla birlikte, ülkede Helal belgeli otel bulunmamaktadır. İstanbul merkezli ve daha
çok gıda belgelendirmesine odaklanan özel bir Helal belgelendirme kuruluşu olan GİMDES, birkaç
yıl önce Helal turizm standardını yayımlamıştır. Fakat hiçbir otele standart tarafından henüz belge
verilmemiştir.143
Türk Standardları Enstitüsüne (TSE) göre MDT standartlarına olan ilgi, turizm sektörü yani
otelciler tarafından ortaya çıkmıştır.144 Sektörün ilgisine karşılık olarak TSE, iki buçuk yıllık
hazırlıktan sonra Şubat 2016'da TS 13683 Helal Yönetimi Sistemi-Oteller adlı MDT standardını
çıkarmıştır. Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı, hem Türkiye hem de dünyadaki MDT pazarında
görülen hızlı gelişmelerden bu yıl kendi MDT düzenlemelerini geliştirmek üzere motive olmuştur.
Bakanlık, Helal turizm trendinin yükseldiğini izlemiş ve otel girişimcilerinden gelen MDT
düzenlemesine ilişkin talepleri karşılamaya karar vermiştir.145
Standart Geliştirme Süreci
Türk Standartları Enstitüsü (TSE) 2013'ün sonunda bir MDT standardının geliştirilmesi üzerinde
çalışmaya başlamıştır. TSE Helal Yönetim Sistemi TS 13683 standardı, Şubat 2016'da
tamamlanmıştır. Standart, birçoğu ilahiyat fakülteleri de dahil olmak üzere farklı üniversitelerde
görev yapan profesörler olan 16 uzmanın oluşturduğu bir akademik istişare komitesinin yardımıyla
geliştirilmiştir. 2017'nin ilkbahar aylarında TSE'nin Helal Yönetim Sistemi Belgesinin ilk kez
verileceği otelin İkbal Termal Otel olması beklenmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2016'da bir
MDT düzenlemesi üzerinde çalışmaya başlamıştır. Bakanlıkta Yatırım ve İşletmeler Genel
Müdürlüğü bünyesindeki Kontrolörler Kurulu Başkanlığı, Türkiye'nin Helal otelleri için bir MDT
düzenlemesi üzerinde çalışmaya başlamıştır. Bakanlık bünyesinde bir Helal belgelendirme
mekanizması kurulması planlanmaktadır. Bu, Bakanlığın kendi belgelendirme sistemini geliştirip
uygulamaya koyacağı anlamına gelmektedir. Aşağıdaki tabloda TSE'nin standardının ve Türkiye
Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığının düzenlemelerinin gelişim aşamaları gösterilmektedir.
140 Turizm İstatistikleri. TÜİK. 2016.
141 1966'dan 2014'e Tescilli Turistik Konaklama Tesisleri ve İşletmelerinin Sayısı. TÜRSAB. 2016. İnternet.
142 "Müslüman Dostu Turizm: İİT Üyesi Ülkelerde MDT Ürün ve Hizmetlerinin Geliştirilmesi ve Pazarlanmasına" Dair Rapor.
8. İSEDAK Turizm Çalışma Grubu. Ağustos 2016. İnternet.
143 "Helal Seyahat için GİMDES Standartları" Helal Otel Nasıl Olmalı? GİMDES, 2005-2016. İnternet.
144 Türkiye vaka çalışması için yapılan görüşme, Eylül 2016.
145 Türkiye vaka çalışması için yapılan görüşme, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Eylül 2016.