Müslüman Dostu Turizm: İİT Üyesi
Ülkelerde Konaklama Tesislerine
İlişkin Düzenlenmesi
47
Mevcut MDT konaklama standartları, restoranlar ve mutfaklar için uygulanan hakim "Helal gıda"
standartlarını ve belgelendirmelerini benimsemek suretiyle, mevcut Helal gıda belgelendirmesine
dayanılarak geliştirilmiştir. Yine de Helal gıda sektöründe standart geliştirme konusunda
kaydedilen ilerleme ve gerilemeler gözden geçirilirse, MDT standartlarının geliştirilmesine ilişkin
değerli fikirler edinilebilir; çünkü aynı sorunların çoğu bu sektörlerde standartlarının
geliştirilmesine ilişkin olarak da yaşanmaktadır. 110 Aşağıdaki şekilde İslami Ekonominin çeşitli
alanlarında standartların geliştirilmesi sürecinde yer alan ortak paydaşlar gösterilmektedir.
Şekil 13: İslami Ekonomide Standart Geliştiren Paydaşlar
Kaynak: DinarStandard
MDT konaklama standartları için helal gıda alanında standartların geliştirilmesinden çıkarılacak
temel derslerden bazıları şunlardır: farklı bölgesel standartların karşılıklı olarak tanınması, mevcut
akreditasyon ve belgelendirme oyuncularının değerli teknik bilgilerinden faydalanılması,
akreditasyon ve belgelendirme rolleri arasındaki potansiyel çıkar çatışmalarından kaçınılması,
istişare ve koordinasyon ile eğitim yoluyla paydaş katılımının sağlanması ve akreditasyon ve
belgelendirme maliyetlerinin en aza indirilmesi.
"Helal" ilaçlar alanında standartların geliştirilmesi de MDT için biraz rehberlik sağlayabilir.
Örneğin, özel bir şirket olan CCM Berhad, Malezya'da Helal ilaç standartlarına ilişkin olarak kılavuz
ilkeler hazırlanması konusunda önayak olmuştur. CCM Berhad, daha sonra hazırladığı standart
taslağının kabul edilmesi için lobi çalışmaları yürütmüştür. Bu girişim, tipik standart geliştirme
aşamalarını atlayarak sürecin altı aya indirilmesine yardımcı olmuştur.111 Diğer "Helal"
sektörlerden çıkarılacak dersler ise şunları içermektedir: standart çıkarıldığında belgelendirme,
akreditasyon ve uygulama mekanizmalarının mevcut olmasının sağlanması; belge veren
kurumların yeni alanlarda akreditasyona ilişkin denetimleri için "program dokümanı" veya
standart işletme prosedürü sunmasının zorunlu kılınması; "Helal" belgelendirmesi, denetimi,
akreditasyonu konusunda ve standart belirleyen teşekküller için yoksa yeni uzmanlıkların
eklenmesi; özellikle İİT üyesi ülkeler dışındaki pazarlarda akredite ve akredite olmayan sertifika
veren kuruluşlar arasında ayrım yapılması ve danışman olarak hareket eden sertifika veren
kuruluşlar örneğinde olduğu gibi çıkar çatışmalarından kaçınılması.
110 Latif, Haroon. Municipal Halal Strategy. Tekrar Baskı. Yayımlanmamış DinarStandard, 2016. Baskı
111 MDT Standartlarına ilişkin telefon görüşmesi. 14 Ekim 2016.
Dini Konsey /
Fetva Konseyi
Akreditasyon Kurumları
Standart Kurumları
Yetkili Merciler
Laboratuvar / Test
Kurumları
Belgelendirme Kurumları
Denetim Kurumları
Eğitmenler /
Eğitim Şirketleri
Danışmanlar /
Danışmanlık Şirketleri
Bağımsız Denetçiler
Tedarikçiler
(Ham madde,
ambalajlama ve teknoloji)
İşlemciler
(Gıda ve gıda dışı)
Hizmet sağlayıcılar
(Yiyecek ve içecek, turizm
operatörleri)
Lojistik hizmet sağlayıcılar
Eğitim, Danışmanlık, Ön
Denetim
DEVLET /
DÜZENLEYİCİ
KURUMLAR
UYGUNLUK
DEĞERLENDİRME
KURUMLARI
ARACI
KURUMLAR
ENDÜSTRİ ÜRÜNÜ /
HİZMETİ
SAĞLAYICILAR
Eğitim, Denetim,
Belgelendirme