Müslüman Dostu Turizm: İİT Üyesi
Ülkelerde Konaklama Tesislerine
İlişkin Düzenlenmesi
45
Tabloda görüldüğü gibi MDT standartlarında ölçülen birçok ortak unsur vardır. Şunun belirtilmesi
önemlidir ki İnternet içerik filtresi olması, odalar, banyolar ve ibadet alanlarında ses yalıtımı
olması, abdest alma alanı olması, İslami literatürü içeren okuma odası olması, Cuma namazları veya
yerel camilere ulaşım, personelin kapalı giyinmesi, personel ve konukların Şeriata uygun hareket
etmesi, tesiste geleneksel ve Batı tarzı tuvaletler olması, tuvaletlerin Kıbleye bakmaması, evcil
hayvan yönetim politikaları ve İslam’a uygun sanat, sanatçılar, paylaşımlar, müzikler, eğlenceler vb.
olması gibi yalnızca Türkiye'nin TS 13683 standardı tarafından ölçülüp yukarıdaki tabloda yer
almayan çeşitli MDT unsurları vardır.
Mevcut MDT standartlarının hepsinde Helal gıdayı belgelendirmenin önemi kabul edilmektedir;
çünkü yapılan araştırmalara göre bu, Müslüman turistler için başlıca öneme sahip bir konudur. Bazı
MDT standartlarında, şartlarının bir parçası olarak Helal gıda standartları benimsenmiştir; bu,
oturmuş Helal gıda standartlarının gücü ve bilinirliğine dayanarak standartları geliştirmenin pratik
bir yolu olarak değerlendirilebilir.
Bu noktada tüm standartlarda olduğu görülen temel kısıtlama, hem tüketici hem de konaklama
sektörü anketlerinin sonuçlarının gösterdiği gibi genel olarak MDT standartlarına dair düşük
farkındalık düzeyidir. Standartların bazılarının kabul edilme düzeyini etkileyen başlıca zayıf
yanlarından birisi, standartların geliştirilmesine çeşitli paydaşların düşük düzeyde katılımda
bulunmasıdır. İsteğe bağlı MDT standartlarında başlıca eksikliklerden birisi, özellikle denetim ve
kontrol eksikliği ile birlikte düşünüldüğünde kendi kendine raporlama stratejisidir; çünkü beklenen
ve fiili olarak sunulan MDT hizmetleri arasında tutarsızlıklar olması durumunda tüketiciler
nezdinde güven kaybı yaşanması söz konusu olabilir.
3.5 Ana sorunlar
MDT standartlarının geliştirilmesinde yaşanan sorunlar arasında, konaklama bağlamındaki "Helal"
kavramının mezheplere göre farklı şekillerde yorumlanması ve farklı düzeylerde uygulanması,
Müslüman ve gayrimüslim konukların farklı ihtiyaçlara sahip olması, bazı durumlarda MDT ve
geleneksel kalite standartlarının şartları arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar ve sürekli gelişen
ürünlerin çeşitliliği nedeniyle konaklama endüstrisindeki Helal unsurların değerlendirilmesinin
karmaşıklığı yer almaktadır. Ayrıca, konaklama sektöründe uzmanlığa sahip deneyimli denetçilerin
yeterince olmaması da geliştirilen standartların uygulanmasının önünde ciddi bir engel
oluşturmaktadır.
Standartların kabulü açısından, özellikle gönüllü olarak uygulanan MDT standartlarının konaklama
hizmeti sağlayıcıları tarafından kabul edilme oranı düşüktür. Pek çok otel işletmecisi, gayrimüslim
konukların kendilerinden uzaklaşabilecekleri korkusuyla, bu standartları kabul etmeye istekli
değildir.108 Belirli standartların ölçtüğü MDT hizmetlerini eklemenin maliyeti de otelleri bir MDT
standardını kabul etmekten caydırmaktadır. Kabul etme, uygulama ve denetim prosedürlerinin
karmaşıklığı, MDT belgesi almaya çalışan oteller için bir engel teşkil edebilir.
Şunun belirtilmesi önemlidir ki çoklu MDT standartlarının ortaya çıkması da MDT sektörünün
gelişimi önünde engel teşkil edebilir; çünkü tüketici anketinin sonuçlarına göre Müslüman
turistlerin büyük bir kısmı (%61), çoklu standartların varlığını kafa karıştırıcı109 bulmaktadır ve bu,
108 MDT Standartlarına ilişkin telefon görüşmesi. 10 Ekim 2016.
109 "Müslüman Dostu Turizm: İİT Üyesi Ülkelerde MDT Ürün ve Hizmetlerinin Geliştirilmesi ve Pazarlanmasına" Dair Rapor.
8. İSEDAK Turizm Çalışma Grubu. Ağustos 2016. İnternet.