İslami Finansal Araçların Çeşitlendirilmesi
190
Fin-Tek’in İslami finansa nüfuz etmesi henüz başlangıç aşamasında olduğundan, politikaları
oluşturanların bu sektörü ele alması gerekmektedir. Bugüne kadar İslami finansta rakamlar
çok küçüktür, ancak İslami Fin-Tek’in geleneksel İslami bankacılığa zarar verme potansiyeli
oldukça büyüktür. Yenilik ve teknolojik ilerlemeyle birlikte, politikaları oluşturanların ele
alması gereken daha fazla risk vardır. Ele alınması gereken bazı temel hususlar şunlardır:
- Fin-Tek şirketlerinin kurulması ve işletilmesine ilişkin hususları kapsayan İslami bir hukuki
çerçevenin uygulamaya konulması gerekmektedir. Bu şirketlerin sınır ötesi faaliyetlerine
olanak tanımak adına bu hukuki çerçevenin küresel bir yer alması gerekmektedir. Bunun
temel sebebi, Fin-Tek’in esas olarak internet tabanlı olması nedeniyle coğrafi sınırlarının
bulunmamasıdır.
- Çoğu Fin-Tek yeniliği bireysel ihtiyaçlara daha uygun seçenekler sunduğu için Şer’i
yönetişim şarttır. Tüketicilikle birlikte, inanç temelli işlem sorumluluğu, Şer’i uyumu
sağlamak adına politikaları oluşturanlara aittir.
- Politikaları oluşturanları, Fin-Tek şirketlerinin gelişimini kolaylaştırmak adına ortak bir
teknolojik platformoluşturulması konusunu da ele almalıdır. Ortak bir platform, şirketlere
kolaylık sağlarken, aynı zamanda politikaları oluşturanların sektörü yönetmesini ve
düzenlemesini de kolaylaştıracaktır.
- Yenilikçi ve ileri teknolojili Fin-Tek’e dair eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarına ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu sorumluluk, öncelikli olarak Fin-Tek şirketlerine ait olmakla birlikte,
aynı zamanda kamu sektörü ve akademik kurumlar tarafından da üstlenilmelidir.
Bu politika tavsiyeleri, aşağıdaki tabloda atılması gereken adımlar ve bunlardan sorumlu kurum
detayları ile birlikte verilmektedir.
Tablo 83. Küresel Politika Tavsiyeleri
Tavsiye Spesifik Adımlar Uygulayıcı Kurum
Hukuki Altyapının
Geliştirilmesi
İslami bankacılık, İslami sermaye piyasaları ve tekâfüle
yönelik ayrı kanunlar,
Tarafsız vergi kanunu,
Anlaşmazlık çözüm mekanizması ve merkezinin
oluşturulması.
İİT üyesi ülkelerin Merkez
Bankaları,
Uluslararası İFK’lar
Şer’i Hukukun
Yaygınlığı
Şer’i hukukun tüm İslami finansal işlemler için tabi
olunan hukuk olarak uygulanması,
Farklı pazarlarda Şer’i görüşlerdeki farklılıkların
yönetilmesi için bir düzenleyici çerçevenin
geliştirilmesi.
İİT üyesi ülkelerin Merkez
Bankaları,
Uluslararası İFK’lar
Şer’i Yönetişim
Çerçevesi
Tüm İslami finansal kuruluşların bulunduğu
pazarlarda uygulanabilecek küresel bir Şer’i yönetişim
kanunu ve standartlarının oluşturulması,
Ulusal ve küresel düzeyde bağımsız bir Şer’i denetim
kurulunun oluşturulması,
İslami finansın her bir alt sektörü için ayrı ulusal ve
küresel Şer’i kurulların oluşturulması.
İİT üyesi ülkelerin Merkez
Bankaları,
Uluslararası İFK’lar,
İİT Fıkıh Akademisi,
ISRA gibi Uluslararası Şer’i
Kurumlar.
İslami Finans
Kuruluşlarına Yönelik
Likidite Yönetimi
Ulusal düzeyde likidite yönetimi için daha fazla aracın
uygulamaya konulması,
Ulusal İslami para piyasalarının geliştirilmesi,
Daha fazla araç ve daha fazla likiditeyle uluslararası
İslami likidite merkezinin daha fazla güçlendirilmesi.
İİT üyesi ülkelerin Merkez
Bankaları,
Uluslararası İFK’lar,
İFK’ların İhraçları,
Kurumsal Sektör